Қазақстанда жеке кәсіпкерді (ЖК) жабу: кезең-кезеңімен нұсқаулық
Жеке кәсіпкерді жабу (ликвидация) Қазақстанда стандартты рәсім арқылы жүзеге асырылады. Бұл бизнес иесі өзінің қызметін тоқтату немесе кәсіпкерлік жабылу керек болғанда қажет болады. ЖК-ді жабу кәсіпкерге кәсіпорынның кеңейуі немесе тоқтатылуы себептерінен туындауы мүмкін. Барлық салық міндеттемелері мен есеп берулер орындалғаннан кейін ғана ЖК тіркеуден шығарылады.
Үздік ұсыныстар (Топ-3)
ЖК-ді жою қажет болған жағдайлар
Жеке кәсіпкерді жою оның қызметін тоқтату қажет болғанда жасалады. Мысалы, кәсіпкер бизнесін аяқтап, тіркелген жұмыс түрін тоқтату немесе басқа бизнеске көшу үшін ЖК жабуды сұрайды. ЖК-ді жабу ілгері дамудан да туындауы мүмкін (мысалы, басқа бизнес түріне көшу). Бұл рәсімді дұрыс орындамаған жағдайда, салық органдарынан айыппұл немесе қосымша талаптар болуы мүмкін.
Жабуға дайындық
Әуелі ЖК жөнелту алдында барлық салық және әлеуметтік төлем бойынша берешегіңіздің жоқ екеніне көз жеткізіңіз. Оны, мысалы, eSalyq Azamat қосымшасы немесе «Салық төлеушінің жеке кабинеті» арқылы тексеруге болады. Егер берешек болса, оны жабу қажет. Сондай-ақ дайындыққа мыналар кіреді:
-
Қызметті тоқтатар алдындағы барлық салықтар мен аударымдарды төлеңіз (ЖТС немесе БӘТ, зейнетақы жарналары, медициналық сақтандыру жарналары). Ликвидациялық есеп беруді тапсырғаннан кейін 10 күн ішінде төлеу керек.
-
Егер жұмысшылар болса, оларды жұмыстан босатыңыз және оларға қатысты есептілікті тапсырыңыз.
-
ҚҚС-тан есептен шығарылу қажет болса, «Салық төлеушінің кабинеті» арқылы ҚҚС есептен шығаруды сұраңыз.
-
Банк шоттарын жабыңыз және банк жабылғанын растайтын анықтамалар алыңыз.
-
Егер касса аппаратын (КҚМ) қолданған болсаңыз, оны есептен шығарыңыз.
-
Мөріңіз болса, оны жойып, жойылғаны туралы анықтама алыңыз.
ЖК-ді жабу үшін қажетті құжаттар
Салық органына ЖК-ді жою үшін келесі құжаттарды тапсыру керек:
-
ЖК қызметін тоқтату туралы салық органдарына ұсынылған өтініш.
-
Барлық салықтар мен аударымдар бойынша ликвидациялық салық есептілігі.
-
ҚҚМ болған жағдайда оны есептен шығару өтініші.
-
Банк шоттарының жабылғанын растайтын анықтамалар.
-
Мөрдің жойылғанын растайтын анықтама.
Бұл құжаттар ЖК тіркелген салық органына бір мезгілде тапсырылады.
ЖК-ді жабу рәсімі: кезең-кезеңімен
ЖК-ді жабу үдерісін қағаз жүзінде де, электронды түрде де жүргізуге болады. Егер ЖК арнайы жағдайларға сай болмаса (жоғары тәуекелді немесе ерекше салаларда жұмыс істемесе), жеңілдетілген тәртіп қолдануға болады:
-
Өтініш беру (қызметті тоқтату туралы хабарлама). Өтінішті жолдау жолдары:
-
eGov.kz порталы арқылы («Электрондық өтініштер» бөлімінде).
-
Азаматтық ХҚКО-ға (ЦОН) немесе жергілікті салық инспекциясына жеке барып.
-
Зарегистрирланған мекенжайдан тыс болсаңыз, тауарлы хат арқылы жіберуге болады.
-
-
Ликвидациялық есептілік тапсыру және салықтарды төлеу. ЖК-дің міндеттемелерін есептейтін ликвидациялық есептілікті тапсырыңыз (жеңілдетілген тәртіпте ЖК 910 формасын тапсырады). Есептілікті тапсырғаннан кейін 10 күн ішінде салықтар мен әлеуметтік төлемдерді толық төлеңіз.
-
ҚҚМ-ден шығару және басқа рәсімдер. Егер КҚМ қолданылған болса, оны есептен шығарыңыз (салық кабинетінде). Порталға анықтама ретінде мөрді жою фактісін қоса алыңыз. Барлық банк шоттарын жабыңыз және банк анықтамаларын алыңыз.
-
Анықтамаларды салық органына тапсыру. Жоғарыдағы шаралар орындалғаннан кейін 3 жұмыс күні ішінде барлық анықтамаларды (шот жабу, мөрді жою) және бұрын берілген есептілік пен өтініш көшірмелерін салық инспекторына тапсырыңыз.
Егер барлық талаптар орындалса, салық органы ЖК-ді үш жұмыс күні ішінде есептен шығарады. Егер ЖК жеңілдетілген тәртіпке сай болмаса, салық органында арнайы тексеріс жүргізіледі (әдетте 30 күн, қажетті жағдайда ұзартылуы мүмкін) және тексеріс нәтижесіне сәйкес ЖК жабу аяқталады.
Жеңілдетілген және онлайн-жабу ерекшеліктері
Жеңілдетілген тәртіпте ЖК-ді жабу кезінде салық органы қосымша тексеріс жүргізбейді. Мұндай тәртіп қолданылуы үшін ЖК келесі талаптарға сай болуы тиіс:
-
Соңғы 3 жылда ҚҚС-қа тіркелмеген (не ҚҚС-тен шығарылған).
-
Арнайы бақылаудағы салалармен (ақша құмар, алкоголь, темекі, жанармай және т.б.) айналыспаған.
-
Салықтар мен әлеуметтік аударымдар бойынша берешегі болмаған.
-
Жоғары тәуекелдіктер тізімінде тұрмаған.
Егер осы шарттар сақталса, ЖК электронды түрде жабылуы мүмкін: өтініш пен есептілікті онлайн тапсырып, тек 10 күн ішінде төлемді жасап шығады. Әйтпесе, жалпы тәртіппен салық тексерісі ұйымдастырылады.
Жабу мерзімі және нәтижелері
Барлық құжаттар берілгеннен кейін ЖК салық органымен тіркеуден шығарылуы үш жұмыс күнін алады. Қамеральды тексеріс 30-180 күнге дейін созылуы мүмкін. ЖК жабылғаны туралы ақпарат КГД сайтындағы «Салық төлеушілерді іздеу» сервисінде және eSalyq Azamat қосымшасында көруге болады.
Ұсыныстар мен ескертпелер
-
Берешекті тексеріңіз. Ең бастысы – барлық салықтар мен әлеуметтік төлемдерді толығымен төлеңіз. 1 теңгедей болса да берешек болса, ЖК жабылмайды.
-
Барлық есептілікті тапсырғаныңызды тексеріңіз. Соңғы ликвидациялық есепті тапсыруды ұмытпаңыз, әйтпесе ЖК жабылмауы мүмкін және айыппұл салынады.
-
Мерзімдерді қадағалаңыз. Өтініште ЖК қызметін тоқтату мерзімін дұрыс көрсетіңіз. Есептілікті тапсырғаннан кейін 10 күн ішінде міндетті төлемдерді жасаңыз.
-
Құжаттарды сақтаңыз. ЖК жабылғаннан кейінгі 5 жыл бойы барлық есептер мен растайтын құжаттарды сақтау ұсынылады.
Осылайша, ЖК-ді жабу рәсімі Қазақстанда анықталған талаптарға сәйкес жүретін қарапайым процедура. Жеңілдетілген тәртіпті пайдалану арқылы ЖК-ді eGov.kz порталы арқылы онлайн режимінде жабуға болады. Жабу алдында барлық міндеттемелерді реттеп, қажетті құжаттарды жинап алу рәсімді жылдам және қауіпсіз етеді.