Қазақстанда қолдан жасалған банкноттардың саны артуда
Қаржы мониторинг агенттігінің хабарлауынша, 2024 жылдың басынан бастап елімізде айналымнан 1060 жалған банкнот тәркіленген (жалпы сомасы 43 млн теңгеден астам). Ұлттық Банк дерегінше, 2025 жылдың алғашқы жартыжылдығында айналымдағы 96 жалған банкнот анықталған (барлығы 465 150 теңге). Бұл – өткен жылдың сол кезеңімен салыстырғанда елеулі өсім.
Үздік ұсыныстар (Топ-3)
Көбінесе қолдан жасалған банкноттар 5 000 теңгелік номиналда кездеседі – анықталған жалған ақшалардың 88,5%-ы соларға тиесілі. Сонымен қатар, 5 дана 2 000 теңгелік және 3 дана 10 000 теңгелік жалған купюра анықталды.
Ұлттық Банктің хабарлауынша, қазақстандық жалған ақша белгілерінің көпшілігі Алматы және Алматы облысы аумағында анықталады. Ұсталған фальшивомонетчиктер туралы да мәлімет бар. Мәселен, Алматы қаласында жалған 100 долларлық купюраларды сатумен айналысқан топ анықталып, екі жүзге жуық банкнот (барлығы 14 900 АҚШ доллары көлемінде) тәркіленді. Ал Батыс Қазақстан облысында лотерея клубтарында $25 мың АҚШ доллары мен €10 мың еуро көлеміндегі фальшивой купюраларды өткізуге ұйтқы болған тағы бір топ қолға түскен.
Қаржы мониторинг агенттігінің мәліметінше, жалған ақша жасағаны және өткізгені үшін 8 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылған – оларға 5–6 жылға бас бостандығынан айыру жазасы қолданылған. Мысалы, Шымкент қаласында бір тұрғын 1900 АҚШ долларына тең жалған купюраларды сатқан деген күдікпен 5 жыл 6 айға сотталды. Жағдайды қадағалаушы органдар қолдан жасалған ақша белгілерін анықтау үшін азаматтардың да сақ болып, күмәнді банкноттарды дереу тиісті орындарға тапсыруын ұсынады.