Жарық, су, жылу және газ: Қазақстандағы коммуналдық қызмет тарифтерінің соңғы 3 жылдағы өсімі
Соңғы жылдары Қазақстанда тұрғын үй-коммуналдық тарифтер едәуір қымбаттады. Мысалы, КРЕМ мәліметі бойынша 2022 жылы тарифтер орта есеппен 4%-ға, 2023 жылы 20%-ға, 2024 жылы 21%-ға өскен. Мұндай өсім мораторий аяқталғаннан кейін, тозығы жеткен инфрақұрылымды жаңартуға кететін шығындар артқанына байланысты.
Үздік ұсыныстар (Топ-3)
Ұлттық экономика министрі Әлібек Қуантыровтың айтуынша, 2023 жылы да инженерлік желілерді жаңғырту қажеттілігіне байланысты коммуналдық тарифтер өседі деп күтілуде. КРЕМ тарифтердің өсу себептерін атап көрсеткен: стратегиялық тауар – көмір, мазут және жанармай бағасының өсуі, энергетика қызметкерлерінің еңбекақыларының өсуі, электр энергиясын өндіру және жеткізу шығындарының ұлғаюы, газ бағасының өсуі, инфрақұрылымды жаңарту шығындары және т.б..
| Жыл | Тариф өсуі (%) |
|---|---|
| 2022 | +4 % |
| 2023 | +20 % |
| 2024 | +21 % |
| КРЕМ дерегі бойынша. |
Алматы
Алматы қаласында коммуналдық тарифтер 2024 жылы 2023 жылмен салыстырғанда орта есеппен шамамен 6%-ға өскені анықталды (халық үшін – 9%). Қызмет түрлері бойынша тарифтердің өзгерісі: су (жандырылған су) +2,2%, жылумен қамтамасыз ету +15%, электр энергиясы +6,7%.
Астана
Нұр-Сұлтанда (Астанада) 2025 жылдың қаңтарынан бастап су тарифі 18%-ға (орташа 158,93 тг/м³ дейін) және су ағызу тарифі 11%-ға (134,96 тг/м³ дейін) көтерілді. Ал жылумен қамтамасыз ету тарифі 10%-ға төмендетіліп, орташа 4430 тг/Гкал болды. Электр энергиясының тарифі осы кезеңде 24,43 тг/кВт·сағ деңгейінде өзгеріссіз қалды.
Шымкент
Шымкентте де коммуналдық төлемдердің өсетіндігі айтылды. Жақында қала әкімі коммуналдық тарифтердің қымбаттайтынын мәлімдеді. Нақты пайыздар аталған жоқ, бірақ бұл жалпы республикалық үрдіспен сәйкес келеді.
Қарағанды
2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қарағандыда жылумен қамтамасыз ету тарифі (бір адамға норматив бойынша) 126,81 тг/м²-ден 143,80 тг/м²-ге дейін көтеріліп, 13,4%-ға өсті. Есептегіш орнатылған үйлерде жылу тарифі 3729,73-тен 4229,44 тг/Гкал-ға теңгерілді. Ыстық су тарифі (қысқы кезеңде, есептегішпен) 395,73-тен 442,99 тг/м³-ге дейін ұлғайып, шамамен 12,0%-ға өсті.
Осылайша, соңғы үш жылда Қазақстан бойынша коммуналдық қызметтердің бағасы біртіндеп жоғарылады. Жоғарыда келтірілген ресми деректер тарифтердің 2022–2024 жылдар аралығындағы өсу қарқынын дәлелдейді және әр өңірде халық тарифтерінің көтерілуін түсіндіретін негізгі көрсеткіштер болып отыр.