Неге Қазақстанда бәрі қымбаттап жатыр және не істеу керек
Қазақстандықтар соңғы жылдары тауарлар мен қызметтердің көбі үнемі қымбаттап жатқанын байқап келеді. Дүкенге әр барғанда шығын көбейеді, коммуналдық төлемдер өсуде, ал жинаған қаражаттың сатып алу қабілеті төмендеп жатыр. Ресми деректер қос таңбалы инфляцияны көрсетеді: шарықтау шегі 2022 жылға келді (сол кезде жылдық инфляция 17%-дан асты), кейін қарқыны аздап бәсеңдеді, бірақ 2025 жылы қайтадан 13% шамасына жетті.
Графиктен көрінгендей, инфляция 2024 жылдың күзіндегі ~8% деңгейінен 2025 жылдың қыркүйегіне қарай 12,9% деңгейіне дейін жеделдеді. Билік инфляцияның белгілі бір бәсеңдеуін атап өткенімен, бағалар әлі де жалақыдан жылдам өсіп жатыр, бұл қарапайым азаматтардың қалтасын қатты қысады.
Бағалар барлық нәрсеге өсуде: не бір жыл ішінде қымбаттады
Соңғы бір жылда Қазақстанда негізгі тауарлар мен қызметтердің бірі қалмай айтарлықтай қымбаттады. Төменде қай тауарлар мен қызметтер бағасы ерекше көп өскені туралы нақты деректер берілген.
Азық-түлік өнімдері
Тамақ өнімдері орта есеппен 5–10% қымбаттады. Бірақ кейбір позициялар әлдеқайда қымбаттады: мысалы, қант – 37,7%, картоп – 21,2%, пияз – 20%, қызанақ – 20%. Ет бағасы да өсіп келеді – 2025 жылы сиыр еті өткен жылмен салыстырғанда 19–20% қымбат болды. Жалпы, азық-түлік инфляцияның негізгі қозғаушы күштерінің бірі болып отыр.
Тұрғын үй (сатып алу және жалға алу)
Қазақстандағы жылжымайтын мүлік бағасы тұрақты өсім көрсетуде. Жаңа тұрғын үйлердің шаршы метрі бір жылда 13%, қайталама нарықта – 11–12% қымбаттады. Онымен бірге жалға алу ақысы да өсті: пәтер жалдау бағасы бір жыл ішінде 10%-ға жуық көтерілді.
ЖЖМ (жанармай мен отын)
Отын бағасы да айтарлықтай өсті. 2023 жылдың соңымен салыстырғанда бензин 13,7%, дизель отыны 15,2% қымбаттады. Жоғары октанды АИ-95 бензині бір жылда шамамен 19% өсті. Жанармайдың қымбаттауы көлік шығындарын арттырып, тасымалдау құнын өсіріп жатыр.
Техника және электроника
Импорттық тұрмыстық және электронды техника орта есеппен 10% қымбаттады. Ең көп қымбаттағаны – ірі техника: кір жуғыш машиналар 23,5%, кондиционерлер – 24,9%. Кейбір сегменттерде өсім одан да жоғары – мысалы, жаңа смартфондар 60%-ға дейін қымбаттаған жағдайлар бар.
Қазақстанда көп техника импортқа тәуелді, сондықтан электроника бағасы валюта бағамының өзгерісіне тікелей байланысты. Өндіруші елдерде де баға өскендіктен, Қазақстанға келетін техника да қымбаттап отыр. Қорытындысында жалпы тұрмыстық техника бағасы орта есеппен 10–15%, ал кейбір позициялар (кір жуғыш машиналар, кондиционерлер және т.б.) 20–25%-ға өсті.
Коммуналдық қызметтер
2023–2024 жылдары коммуналдық тарифтер күрт өсті. Мысалы, орталық жылыту бір жылда 22–33%, электр энергиясы 18–23%, суық су 21–43%, қоқыс шығару 23–25% қымбаттады. Коммуналдық қызметтердің қымбаттауы халыққа тікелей әсер етеді, себебі ай сайынғы төлемдер өсіп, базалық қызметтердің өзі қымбаттап жатыр. Сонымен қатар, энергия мен судың қымбаттауы тауарлардың өзіндік құнына кіретіндіктен, бұл шығындық инфляцияны күшейтеді.
Көріп тұрғанымыздай, барлық дерлік нәрсе қымбаттады — азық-түліктен бензинге, пәтер жалдаудан смартфондарға дейін. Бағаның өсуінің көп бөлігі реттелетін қызметтерге (коммуналка, транспорт), импортталатын тауарларға және егін өнімділігіне байланысты. Соның салдарынан орташа отбасы бір жыл бұрынғы сол жиынтық тауарлар мен қызметтерге әлдеқайда көп қаражат жұмсауға мәжбүр.
Бағаның өсуінің сыртқы себептері: доллардан геосаясатқа дейін
Неге бағалар соншалық тез өсіп жатыр? Бағаның белгілі бір бөлігі сыртқы факторлардан қалыптасады және бұл — Қазақстан тікелей басқара алмайтын жаһандық үрдістер.
Әлемдік инфляция және логистикалық дағдарыстар
COVID-19 пандемиясынан кейін бүкіл әлемде тасымал, шикізат және азық-түлік бағасы көтерілді. Бұған қоса, геосаяси шиеленістер — ең алдымен Украинадағы соғыс және санкциялар — қалыпты жеткізу тізбектерін бұзды. Осыдан кейін әлемдік нарықтарда энергия мен азық-түлік бағасы өсті, инфляцияның жалпы тренді күшейді. Қазақстан үшін бұл импортталатын тауарлардың қымбаттауына әкелді: бағалардың бір бөлігі бүкіл әлемдегі тасымал мен энергия тасымалы құнының артуымен түсіндіріледі.
Теңге бағамының әлсіреуі
Ұлттық валюта айтарлықтай құнсызданды. Бірнеше жыл бұрын доллар 400–450 теңге шамасында болса, қазір 1 доллар 500–530 теңге деңгейіне жақындады. Валютаның әлсіреуі автоматты түрде барлық импорттық тауарларды қымбаттатады — бензиннен бастап көлікке, дәрі-дәрмектер мен жеміс-жидектерге дейін. Сарапшылардың бағалауы бойынша, девальвация әсері 2025 жылғы инфляция драйверлерінің бірі болды. Басқаша айтқанда, дүкендердегі көптеген тауарлар осы себептен қымбаттап жатыр.
Геосаясат және өңірлік факторлар
Қазақстан экономикасы көршілес елдермен тығыз байланысты, сондықтан өңірлік күйзелістер бағаларға әсер етеді. Ресейге қатысты санкциялық шектеулер де тауарлардың құны мен қолжетімділігіне ықпал етеді, себебі көптеген тауарлар Қазақстан арқылы өтеді немесе Ресеймен байланысты логистикаға тәуелді.
Соңғы жылдары мигранттар мен релоканттардың көшуі (әсіресе 2022–2023 жж.) тұрғын үй мен қызметтерге деген сұранысты арттырып, ішкі нарықтағы бағалардың өсуіне әсер етті. Сонымен қатар, көршілес елдерде болған экономикалық толқулар (мысалы, Ресейдегі) Қазақстанда да сырттан келетін инфляциялық қысымды күшейтті, нәтижесінде тауарлар мен қызметтердің бағасы жоғары деңгейде қалып отыр.
Ішкі себептер: монополиялар, бәсекенің төмендігі және импортқа тәуелділік
Сыртқы алғышарттардан бөлек, Қазақстан экономикасының өз құрылымында да бағалардың өсуіне ықпал ететін ішкі мәселелер бар. Сарапшылар бірнеше негізгі факторларды атап көрсетеді:
Нарықтың монополизациясы және бәсекенің әлсіздігі
Көптеген салаларда 1–2 ірі ойыншы үстемдік етеді, ал бәсеке дамымаған. Бұл әсіресе базалық секторларға тән — отын-энергетика, транспорт, телекоммуникация — мұнда бір компания 70–100% нарықты бақылауы мүмкін. Мұндай жағдайда монополистер баға саясатын іс жүзінде өзі белгілейді.
Антимонополиялық агенттік Қазақстандағы бағалардың әлсіз бәсекеге байланысты орташа есеппен 10% жоғары екенін атап өтеді — қалыпты нарықтық жағдайда олар бұдан төмен болуы тиіс еді. Яғни, қазіргі инфляцияның айтарлықтай бөлігі ел ішіндегі бәсекенің жеткіліксіздігінен туындайды.
Үздік ұсыныстар (Топ-3)
Монополиялар мен олигополиялар жоғары пайда табады, ал қарапайым тұтынушылар қымбат төлейді. Соңғы жылдары бензин, фармөнімдер және басқа да маңызды тауарлар бойынша жасанды баға көтеру фактілері бірнеше рет анықталды. Айыппұлдар мен ескертулер болғанымен, мәселе әлі толық шешілген жоқ.
Бақылаудың жеткіліксіздігі және бағаны реттеу әлсіздігі
Мемлекет әлеуметтік маңызы бар кейбір тауарлардың қымбаттауын тежеуге тырысады, бірақ мүмкіндіктері шектеулі. 19 негізгі азық-түлік тауарына сауда үстемесін 15%-дан асырмау талабы қойылған. Алайда бұл тек аз ғана өнімге қатысты, ал басқа тауарлар бойынша баға еркін қалыптасады.
Бағаны тікелей қатыру немесе тұрақтандыру қорлары арқылы интервенциялар — уақытша әрі жергілікті шара. Көбіне олар кешігіп іске асады: тауарлар қымбаттап қойған кезде енгізіледі.
Мысалы, 2022 жылдың соңында елде қант пен күнбағыс майының бағасы күрт өскен кезде ғана шектеулер енгізіліп, бақылау күшейтілді. 2023–24 жж. кейбір өңірлер тұтыну тауарларына негізсіз баға көтерген дүкендерді айыптағанымен, жалпы инфляцияға әсері шектеулі болды. Халық бағаның «ұшып тұрғанын» сезінуді жалғастырып келеді.
Көпшіліктің пікірінше, бағаға тәбеті ашылған бизнеске бақылау жеткіліксіз.
Импортқа тәуелділік және отандық өндірістің әлсіздігі
Қазақстан тұтыну тауарларының басым бөлігін — жеміс-көкөністен бастап киім-кешекке, көлік пен электроникаға дейін — шетелден әкеледі. Аналитиктердің дерегінше, ел нарығындағы тұрмыстық техниканың басым бөлігі импорт, ал жергілікті өндіріс өте аз.
Азық-түлік нарығында да жағдай ұқсас: мысалы, ет, көкөніс пен жеміс-жидектің айтарлықтай бөлігі сырттан келеді. Импортқа тәуелділік Қазақстанды әлемдік бағалардың құбылуына тәуелді етеді. Еуропада немесе Азияда бағалар өссе — ол міндетті түрде Қазақстанда да полицаға әсер етеді.
Басқа жағынан, сұраныс ұсыныстан жиі асып түседі — бұл да бағаны көтереді. Мәселен, 2023 жылы ауа райының қолайсыздығынан егін көлемінің төмендеуі кейбір өнімдердің тапшылығына және қымбаттауына алып келді.
Қазақстан өз өндірісін жеткілікті деңгейде дамытпайынша, импортқа тәуелділік инфляцияны күшейте береді.
Басқа ішкі факторлар
Бұл топқа экономикадағы жоғары сұранысты (табыстар мен кредиттердің өсуі аясында) жатқызуға болады, ол ұсыныстан озып кетеді. Экономистер бұл эффектті «қызып кету» деп атайды: халықта ақша көбейгенде, ал нарықта отандық өндіріс жеткіліксіз болғанда, бағалар табиғи түрде көтеріледі.
Сонымен бірге бизнес шығындары да әсер етеді — салық жүктемесінің артуы, ЖЖМ мен коммуналдық төлемдердің қымбаттауы кәсіпорын шығындарын өсіреді, ал олар бұл шығындарды соңғы тұтынушыға жүктейді. Осылайша, экономиканың ішкі құрылымы — монополиялар, бәсекенің аздығы, отандық өндірістің әлсіздігі, шығындардың көп болуы — Қазақстанда тұрақты қымбаттауға қолайлы орта қалыптастырады.
Бағаның өсуі күнделікті өмірге қалай әсер етеді
Қарапайым қазақстандықтар үшін инфляция әсері тікелей сезіледі. Күнделікті өмір қымбаттап, қиындай түсуде. Төменде бағаның өсуі халыққа қалай әсер ететіні туралы бірнеше негізгі бақылау келтірілген:
Сатып алу қабілетінің төмендеуі
Атаулы жалақы өссе де, нақты табыс төмендейді — ақша тез құнсызданады, ал жалақы баяу жетеді. Адамдар өткен жылмен салыстырғанда сол сомаға азырақ тауар сатып алуға болатынын байқайды.
Сарапшылар жиі былай деп сипаттайды: «қазақстандықтар көбірек табатын сияқты, бірақ тауарлар бұдан да жылдам қымбаттап жатыр». Азық-түлік, құрылыс материалдары, дәрі-дәрмек — бәрі табыстан да жылдам қымбаттауда.
Парадокс: экономика «өсіп жатқандай» көрінеді, бірақ халықтың нақты өмір сүру деңгейі стагнацияда немесе төмендеуде.
Жинақтардың қысқаруы және қорлардың «еріуі»
Жоғары инфляция халықтың жинаған қаражатын байқатпай жеп қояды. Бұрын бір жылдық жинақ 10–15% шығынды жаба алса, қазіргі инфляция жағдайында ол әлдеқайда аз нәрсеге жетеді.
Егер жинақтар депозитте немесе қолма-қол валютада емес, кәдімгі шотта жатса, олардың нақты құны тез төмендейді. Нәтижесінде адамдар қорындағы ақшаны күнделікті қажеттіліктерге жұмсауға мәжбүр болып, ірі сатып алулар үшін ақша жинау қиындайды.
Қарыз жүктемесінің артуы
Көбірек адам табыс пен шығын арасындағы алшақтықты несие арқылы жауып жатыр. Банктер мен МҚҰ-лардың тұтынушылық несиелерге сұранысы рекордтық деңгейде: халық тұрмыстық техника, телефон, тіпті «жалақыға дейін» алатын микрокредиттерді белсенді рәсімдейді.
Экономистер қауіпті тенденцияны атап өтеді: халық техниканы бөліп төлеуге, кредитке, тіпті демалысқа да несие алып бара жатыр. Бұл борыштық жүктемені күшейтеді. Статистикаға сәйкес, 2023–2024 жж. қазақстандықтардың жалпы қарызы рекордтық деңгейге жетті.
Қарыздарды өтеу қиындап барады, ал баға өскен сайын адамдар жаңа несиелерге жүгінеді — «қарыз шеңбері» пайда болады.
Тұтынушылық әдеттердің өзгеруі
Қымбатшылыққа тап болған көптеген отбасылар мінез-құлқын өзгертуде. Біреулер сапалы тауардан бас тартып, арзанырақ нұсқаны алады; біреулер қымбат ет орнына арзанырақ өнімдер сатып алады; басқалары кафеге баруды азайтты.
Үнемдеу ұлғайып келеді: белгілі бір санаттар — киім, техника, тұрмыстық заттар — төмендеп, адамдар тек маңызды нәрселерге ғана ақша жұмсайды. Кейбір саладағы сұраныстың төмендеуі бизнестің табысын да азайтады.
Стресс және психологиялық қысым
Бағаның өсуі тек қалтаға ғана емес, адамның психологиялық жай-күйіне де әсер етеді. Жоғары инфляция халықтың болашаққа деген сенімін азайтады: адамдар «ақша жетпей қалам ба?» деп уайымдайды, ал базалық қажеттіліктердің қымбаттауы стрессті күшейтеді.
Әлеуметтанушылар соңғы жылдары қазақстандықтардың арасында мазасыздық пен шиеленістің артқанын байқайды. Азық-түлік, коммуналдық қызметтер, дәрі-дәрмек, оқу ақысын төлеу секілді шығындар жүктемесі халыққа психологиялық қысым тудырады.
Экономикалық тұрақсыздық әсіресе төмен және орта табысты азаматтар үшін өте күрделі — бағаның өсуі олардың бюджетіне қатты соққы болып тиеді. Бұл әлеуметтік шиеленісті, күйзелісті және отбасылық бюджетке қатысты қысымды күшейтеді.
Азаматтар не істей алады: әмиянды қалай қорғау керек
Инфляцияны толық тоқтату қарапайым азаматтардың қолынан келмейді — бұл мемлекет шешетін мәселе. Бірақ әр адам өз қалтасына түсетін ауыртпалықты азайту үшін белгілі бір шаралар қабылдай алады. Төменде бірнеше практикалық кеңес берілген — баға өсімі кезеңінде ақшаңызды тиімді сақтауға және үнемдеуге көмектеседі.
Жеке қаржыны сауатты басқару
Отбасы бюджетін қайта қарау маңызды: жаңа бағаларды ескеру, шығындарды жоспарлау, қажетсіз және импульсивті сатып алулардан бас тарту керек. Жалақы түскен бойда оның бір бөлігін тұрақты түрде жинаққа жіберіп отырыңыз — бұл ақшаны инфляция «жеп қоюын» азайтады.
Жинақты «жастықтың астында» емес, табыс әкелетін қаржы құралдарында сақтау тиімді. Мысалы, банктік депозиттер қазір жылына 14–16% табыс береді — бұл қазіргі инфляциядан жоғары. Қазақстандықтардың көбі теңгедегі жоғары пайыздық мөлшерлеме үшін осы депозиттерге сенім артады.
Жинақты диверсификациялау да маңызды: бір бөлігін тұрақтырақ валюталарда (доллар, еуро) немесе алтын түрінде сақтау. Сарапшылар алтынды инфляция кезеңінде қорғаушы актив ретінде атап өтеді: теңге әлсірегенде алтын бағасы әдетте өседі, яғни сатып алу қабілетіңіз жақсырақ сақталады.
Әрине, кез келген инвестицияда тәуекел бар, бірақ ұзақ мерзімде ақшаны қорғаудың ең сенімді жолы — дәл осы ақшаны «жатып қалдырмай», тиімді орналастыру.
Артық несие алмаңыз. Қажет болса, ең төменгі пайыздық мөлшерлемесі бар банктерді салыстырып, қарызды мүмкіндігінше тезірек жабыңыз.
Өмір сапасын төмендетпей үнемдеу
Бағалар өскен сайын тұтынуды саналы басқару маңызды. Бұған бірнеше тәсіл көмектеседі:
1) Тиімді сатып алу
Қажетті тауарлардан бас тартпай-ақ үнемдеуге болады. Дүкендердің жеңілдіктері мен акцияларын пайдаланыңыз. Үлкен супермаркеттерде түрлі санаттағы тауарларға жиі акциялар болады — сол күндерге жоспарлап сатып алсаңыз, бюджетті едәуір үнемдейсіз.
2) Лояльдік карталарын қолдану
Жиналған бонус, кешбэк, қосымша жеңілдіктер — жыл соңында бұл 5–10% экономия береді.
3) Көтерме сатып алу
Үйде пайдаланылатын ұзақ сақталатын тауарларды көтерме дүкендерден алған тиімді. Мысалы, картоп, қант, ұн — килограммен алған әлдеқайда арзан.
4) Маусымдылықты қадағалау
Көкөністер мен жемістер маусымында ең арзан болады. Сол кезде сатып алып, қатырып немесе консервілеп алу — қыста шығынды азайтады.
5) Тұрмыстық ресурстарды үнемдеу
Энергия мен суды тиімді пайдалану: жарықты өшіру, энергия үнемдейтін шамдар, суды бақылау, кран ақауларын дер кезінде жөндеу — ай сайынғы коммуналдық төлемдерде нақты үнем береді.
Ұсақ-түйек болып көрінгенімен, бәрі бірге үлкен экономияға әкеледі.
Тұтынушы ретінде өз құқықтарыңызды қорғау
Егер сіз ашық түрде негізсіз бағаның өсуіне немесе басқа да заңбұзушылықтарға тап болсаңыз — үндемей қалмаңыз. Қазақстанда бұл үшін арнайы тетіктер бар. Әр өңірде халықтың шағымын қабылдайтын жедел желілер мен уәкілетті органдар жұмыс істейді. Олар әлеуметтік маңызы бар тауарларға бағаны бақылап, дүкендерді заңсыз үстеме үшін айыппұл салуға құқылы.
Сондай-ақ, Сауда және интеграция министрлігінің тұтынушылар құқықтарын қорғау комитетіне (e-tutynushy порталы немесе аумақтық департаменттер арқылы) жүгінуге болады — онда бағаны негізсіз өсіру туралы арыздар қаралады.
Тағы бір арна — Бәсекелестікті қорғау агенттігі (антимонополиялық орган). Егер сіз баға келісімі немесе жасанды тапшылықты байқасаңыз, сол жерге хабарласа аласыз.
Мысалы, бірнеше дәріхана бір мезетте бір дәрінің бағасын бірдей көтерсе — бұл сигнал. Антимонополистер мұндай бұзушылықтарды қатаң жазалайды: дәлелденген сөз байласу үшін компанияларға жылдық табыстың 3–5% мөлшерінде айыппұл салынады.
Сонымен қатар, әрқашан бағаларды салыстыруды әдетке айналдырыңыз: дүкендер бір тауарды әртүрлі бағамен сата алады, ал ең тиімді нұсқаны таңдаған кезде сіз бәсекені арттырып, өз әмияныңызды қорғайсыз.
Осы ұсыныстарды орындау арқылы инфляцияның жеке бюджетке әсерін азайтуға болады. Қаржылық сауаттылық пен саналы үнем — қиын кезеңдерді ең төмен шығынмен еңсерудің жолы.
Болашағы: тұрақтануға үміт бар ма?
Ең маңызды сұрақ — бағалар қашан тоқтайды? Инфляцияның қарқыны бәсеңдей ме? Сақ оптимизм бар, бірақ түбегейлі шешімдер әлі қабылданбаған.
Ресми деректер инфляцияның сәл баяулағанын көрсетеді: 2024 жылдың қорытындысы бойынша ол 8,6% болды (жыл бұрын 9,8% болған). 2025 жылы инфляция қайтадан 10% шамасынан асып, жеделдеді. Дегенмен, билік оны тежеу үшін шаралар қабылдап жатыр.
Әсіресе, үкімет 2025 жылдың соңына дейін коммуналдық тарифтер мен әлеуметтік маңызы бар тауарлардың бағасы көтерілмейді деп мәлімдеді — жоспарланған қымбаттаулардың бәрі кейінге қалдырылды. Бұл жалпы баға өсімін баяулатуы тиіс.
Мемлекет тұрақтандыру қорларын жаңа өнімдермен толықтырып жатыр, қыста күрт баға секірісін болдырмау үшін. Сондай-ақ, жанармай мен базалық тауарларға уақытша шектеулер енгізілді (мысалы, ет экспортына және жанармайдың кей түрлеріне тыйым).
Сарапшылар болжамынша, Қазақстандағы инфляция біртіндеп төмендейді, бірақ бұрынғы 4–6% деңгейіне жылдам оралу қиын. Еуразиялық даму қорының болжамы бойынша:
-
2025–2026 жылдары инфляция 11–12% шамасында болады (салық жүктемесінің өсуі әсер етеді),
-
кейін біртіндеп баяулайды,
-
ал 2027–2028 жылдары 6–7% деңгейіне дейін төмендеуі мүмкін.
Бірақ бұл бірнеше шартқа байланысты: тұрақты ақша-несие саясаты, әлемдік нарықтарда шоктардың болмауы, мұнай мен металдар бағасының құлдырамауы, сондай-ақ ішкі нарықтағы монополияларды қысқарту.
Егер сыртқы факторлар күрт өзгермесе, ал экономикада жаңа күйзелістер болмаса, алдағы онжылдықта Қазақстанның бағаларды әлдеқайда тұрақты деңгейге қайтаруға нақты мүмкіндігі бар.
Халық үшін бұл жағдай біртіндеп жақсарады дегенді білдіреді, бірақ күрт әрі жылдам өзгерістерсіз. Қазақстан үкіметі инфляцияны орта мерзімде 5%-ға дейін төмендетуді мақсат етіп отыр, алайда сарапшылар мұндай көрсеткішке жақын уақытта жету қиын деп санайды.
Соған қарамастан, бағаның өсу қарқынының баяулауы — позитивті белгі. Егер бәсекені дамыту, отандық өндірісті қолдау бойынша жоспарланған бағдарламалар жүзеге асса (мысалы, жаңа қайта өңдеу зауыттарын ашу, көкөніс қоймаларын салу, агросекторға инвестициялар), болашақта импортқа тәуелділік азайып, ішкі нарықтағы бағалар тұрақтала бастайды.
Сонымен қатар, әлемдік инфляцияның бәсеңдеуі де өз әсерін тигізуі мүмкін: ФАО деректері бойынша, әлемдік азық-түлік бағасы 2025 жылдың екінші жартысында біртіндеп төмендеп жатыр — бұл Қазақстандағы баға қысымын да жұмсарта алады.
Қорытындылай келе: инфляция — шешуге болатын мәселе, бірақ ол бір күнде жойылмайды. Қазақстан бұған дейін де жоғары инфляция кезеңдерінен өткен, кейін экономика тұрақты жағдайына қайта оралған.
Ең бастысы — қиын кезеңнен сабақ алу (мысалы, экономиканы әртараптандыру қажеттілігі) және болашақта бағаның бақылаусыз өсуіне жол бермейтін шаралар қабылдау.
Тұрақтануға үміт бар — ол мемлекеттің дұрыс саясатына және бәсекені дамыту мен өндірісті қолдауға бағытталған белсенді шараларға байланысты.
Ал әзірге азаматтар саналы тұтынушы болып, жеке қаржысын мұқият басқарып, қажет болғанда биліктен әділ баға саясатын талап етуі тиіс.
Инфляция төмендей бастағанда өмір расымен жеңілдейді — және бұл күндердің алыс еместігіне сенгіміз келеді.